Hội thảo quốc tế “Hạ tầng Tính toán hiệu năng cao bền vững cho Việt Nam và Hợp tác xây dựng sáng kiến lưới tính toán quốc gia”

Ngày 8/11/2012, Bộ Khoa học và Công nghệ đã tổ chức Hội thảo quốc tế “Hạ tầng Tính toán hiệu năng cao bền vững cho Việt Nam và Hợp tác xây dựng sáng kiến lưới tính toán quốc gia ” nhằm hướng tới thiết lập, xây dựng một hạ tầng công nghệ và nhân lực phát triển tính toán hiệu năng cao, định hướng ứng dụng phục vụ nhu cầu phát triển của các ngành nghiên cứu khoa học công nghệ hiện đại, kinh tế dịch vụ xã hội và an ninh quốc phòng. Về dự hội thảo có Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Văn Lạng, các nhà khoa học quốc tế, các nhà khoa học và các nhà quản lý các cơ quan Nghiên cứu và đào tạo tại Hà Nội và Tp.Hồ Chí Minh.

Trong thời đại nền kinh tế tri thức hiện nay các hạ tầng máy tính cỡ lớn và các phần mềm - ứng dụng xử lý thông tin hiệu năng cao là nền tảng thúc đẩy phát triển mọi ngành nghiên cứu – triển khai ứng dụng khoa học công nghệ, điều hành xã hội công nghiệp và kinh tế tài chính. Trong nghiên cứu và triển khai khoa học công nghệ, tính toán khoa học là công cụ không thể thiếu cho những ngành công nghệ mũi nhọn như tin sinh học, vật lý, vật liệu, mô phỏng cơ điện tử, tự động hóa, y học, hóa học... Trong kinh tế, tài chính, sản xuất và phục vụ xã hội, siêu tính toán là thành phần không thể thiếu của dự báo thời tiết, điều khiển giao thông, kiểm soát mạng lưới năng lượng, quy hoạch hạ tầng, mạng lưới phân tích tài chính ngân hàng, thị trường chứng khoán… Các hệ thống tính toán lớn là cơ sở để có được mạng lưới phòng thủ và phát hiện sớm tấn công trong chiến tranh hiện đại, trợ giúp an ninh quốc phòng…

Việt Nam trong những năm vừa qua vừa vượt qua ngưỡng từ nền kinh tế nghèo lên nền kinh tế có thu nhập trung bình, đang dần chuẩn bị hạ tầng cơ sở để phát triển các hạ tầng xã hội hiện đại như mạng lưới giao thông cao tốc, đường sắt tốc độ cao, mạng metro, xây dựng nhà máy điện hạt nhân, phát triển các ngành công nghiệp của nền kinh tế tri thức… Việc xây dựng một nền tảng từ các trung tâm siêu tính toán, đào tạo con người có năng lực vận hành - sử dụng hệ thống tính toán hiệu năng cao và các cơ sở sử dụng, ứng dụng công nghệ hiện đại này để thực hiện các công việc đem lại kết quả nghiên cứu mới về khoa học công nghệ, dịch vụ mới cho phát triển kinh tế, xã hội, quốc phòng an ninh vừa là nhu cầu của sự phát triển xã hội lại vừa là động lực làm cho xã hội phát triển nhanh hơn.

Trong những năm qua Bộ Khoa học và Công nghệ (Bộ KHCN), Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam (Viện KHCNVN), Đại học Quốc gia Hà Nội (ĐHQGHN) và Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh (ĐHQGHCM) đều có chủ trương ưu tiên phát triển Khoa học và Công nghệ Tính toán, thử nghiệm nghiên cứu tiến tới việc xây dựng các cơ sở tính toán hiệu năng cao tại Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh. Một số thành công bước đầu đã đạt được chứng minh hiệu quả của định hướng này, điển hình là sự chuyển đổi công nghệ dự báo khí tượng thủy văn nhằm phòng chống thiên tai ở nước ta từ Dự báo kinh nghiệm (trước năm 2000) sang dự báo số trị (từ năm 2000 đến nay) sử dụng các siêu máy tính và phần mềm được phát triển bởi lực lượng khoa học công nghệ Việt Nam.

Trên thực tế, Tính toán hiệu năng cao đã được các trường Đại học và Viện nghiên cứu tại Việt Nam quan tâm hơn 10 năm qua. Một số phòng nghiên cứu đã tự cài đặt máy tính và thành lập nhóm nghiên cứu để khai thác cơ sở hạ tầng tính toán. Tuy nhiên, các Trung tâm tính toán cho đến nay là nhỏ với các thiết bị gần như đã lỗi thời. Quan trọng hơn là chúng hoạt động rời rạc, cô lập, không kết nối với nhau thành một mạng lưới thống nhất. Vì vậy, tài nguyên tính toán không được sử dụng triệt để, thiếu nhưng thừa trong cùng một thời điểm. Tương tự như vậy, lực lượng chuyên gia có chuyên môn cao trong lĩnh vực tính toán hiệu năng cao đã không được sử dụng hiệu quả. Các ứng dụng của tính toán hiệu năng cao cho các ngành nghiên cứu khoa học công nghệ và dịch vụ công nghiệp, kinh tế, xã hội mới bắt đầu trong những lĩnh vực tối cần thiết như Dự báo thiên tai. Việc phát triển hệ thống tính toán hiệu năng cao ở Việt Nam hiện nay cần có sự hợp tác nhiều đơn vị, đa ngành để tạo ra một sức mạnh về tài chính đầu tư, một nguồn nhân lực dồi dào trong nghiên cứu phát triển và sự tập trung thúc đẩy các ứng dụng chuyên ngành khoa học công nghệ, kinh tế, dịch vụ xã hội trên nền tính toán hiệu năng cao. Cần xây dựng chiến lược phát triển ngành công nghệ quan trọng này, quy hoạch phát triển trong mạng lưới các đơn vị tiềm năng trong cả nước, bảo đảm sự hiệu quả của đầu tư không lãng phí, đồng thời nhanh chóng mang lại hiệu quả cho xã hội.

Kết thúc hội thảo, một cuộc thảo luận đã diễn ra sôi nổi với nhiều ý kiến đóng góp từ các nhà khoa học để hoàn thiện nội dung bản thỏa thuận hợp tác hướng tới xây dựng chương trình quốc gia về tính toán hiệu năng cao giữa Viện KHCNVN, ĐHQGHN, ĐHQGHCM và mạng Giáo dục và đào tạo VinaREN. Các Bên thỏa thuận: Viện KHCNVN, ĐHQGHN, ĐHQGHCM và VinaREN tăng cường hợp tác phát triển Khoa học và Công nghệ Tính toán (KHCNTT) trong khuôn khổ thỏa thuận hợp tác bốn Bên. Một nội dung quan trọng của sự phát triển KHCNTT là xây dựng một hạ tầng công nghệ và nhân lực phát triển tính toán hiệu năng cao với sự chỉ đạo và đầu tư của Bộ KHCN trong chương trình phát triển công nghệ cao của nhà nước. Mục tiêu hướng tới thành lập chương trình tính toán hiệu năng cao là kết nối, chia sẻ tài nguyên tính toán và lưu trữ, hiểu biết và nhân lực nghiên cứu phát triển công nghệ tính toán  hiệu năng cao đã và sẽ có tại các Trung tâm tính toán của các Bên thành một chương trình có quy hoạch phát triển thống nhất phạm vi ở tầm quốc gia, định hướng ứng dụng phục vụ nhu cầu phát triển của các ngành nghiên cứu khoa học công nghệ hiện đại, kinh tế dịch vụ xã hội và an ninh quốc phòng. Từng bước xây dựng đề cương chương trình phát triển nền tảng tính toán hiệu năng cao và ứng dụng một cách khoa học, hiệu quả tạo tiền đề cho phát triển nền kinh tế tri thức. Các Bên sẽ trao đổi ý kiến và cử ra một Tổ công tác gồm đại diện của các Bên để soạn thảo Đề án xây dựng chương trình tính toán hiệu năng cao quốc gia với sự tham gia của cả bốn Bên.

Tin: Thanh Hà